Tematem przewodnim Światowego Tygodnia Alergii 2021 jest anafilaksja. Niestety, zaledwie 27% (czyli niewiele więcej niż co 4 z nas) zna pojęcie “wstrząs anafilaktyczny”, a jeszcze mniej, bo tylko co 10. wie, jak udzielić pomocy osobie, która ma anafilaksję. Dlatego zaczynamy od podstaw i edukacji – dzisiaj odpowiemy na pytanie “Co to jest anafilaksja?”
Na to i inne pytania odpowiada Kaja Pulik – lekarka rezydentka alergologii, doktorantka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, autorka publikacji naukowych na temat chorób płuc. Jest członkinią Polskiego Towarzystwa Alergologicznego. Prowadzi konto na Instagramie o nazwie @kaja.pulik.alergolog, na którym dzieli się swoją wiedzą alergologiczną.
Jak wygląda anafilaksja?
Anafilaksja, czyli ciężka reakcja alergiczna, to potencjalne zagrożenie życia. Coraz częściej mówi się o problemie, jednak niewiele osób wie jakie objawy mogą świadczyć o anafilaksji. Z tego powodu, z okazji Światowego Tygodnia Anafilaksji chcielibyśmy przybliżyć Państwu jak może wyglądać anafilaksja.
Jak odróżnić typową reakcję alergiczną od anafilaktycznej?
Reakcja anafilaktyczna często początkowo przebiega tak jak reakcja alergiczna, czyli może objawiać się nieżytem nosa i zmianami skórnymi. Następnie mogą się pojawić takie objawy jak obrzęk wokół oczu, obrzęk ust, trudności w oddychaniu, napad silnego kaszlu, świszczący oddech, obrzęk krtani, wymioty, biegunka czy ból głowy. Możliwości jest wiele, co nie ułatwia szybkiego rozpoznania. W razie wątpliwości, należy jak najszybciej zasięgnąć porady medycznej.
Pokrzywka
Pokrzywka to jeden z najczęstszych objawów anafilaksji i wygląda, jak sama nazwa wskazuje, jak poparzenie pokrzywą. Pojawia się najczęściej szybko, może dotyczyć dużych obszarów skóry. Im szybsza dynamika narastania objawów, tym większe prawdopodobieństwo wstrząsu, czyli stanu zagrożenia życia, wymagającego specjalistycznej pomocy medycznej.
Zaczerwienienie skóry
Zaczerwienienie skóry lub wysypka plamisto-grudkowa również może wskazywać na ciężką reakcję alergiczną, zwłaszcza jeśli dotyczy większego obszaru skóry i współistnieją inne objawy. Skóra w anafilaksji najczęściej bardzo swędzi.
Obrzęk wokół oczu, wokół ust
Obrzęknięte, swędzące oczy, usta, język albo gardło, to jeden z możliwych objawów anafilaksji. Obrzęk gardła lub krtani może objawiać się trudnością w przełykaniu, bólem gardła, zmienionym tembrem głosu, „pianiem” (stridor – wysoki świst podczas oddychania, jak przez gwizdek), gardło również może swędzieć. Jak zapewne większość z Was intuicyjnie czuje, taka sytuacja wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.
Gwałtowny kaszel
Warto pamiętać, że anafilaksja przejawia się nie tylko trudnościami w oddychaniu, ale również może przebiegać z napadem silnego kaszlu – wówczas osoba poszkodowana nie będzie zgłaszała trudności w oddychaniu, ale poprzez kaszel będzie miała problem z nabraniem powietrza. Napad kaszlu w anafilaksji może wyglądać podobnie jak podczas zakrztuszenia, więc niełatwo jest różnicować te dwa stany. Wówczas inne objawy lub to co działo się przed wystąpieniem objawów może nam pomóc w różnicowaniu tych dwóch stanów.
Trudności w oddychaniu
Duszność to jeden z poważniejszych objawów anafilaksji i wymaga zgłoszenia się do najbliższego SOR. Jedni mogą odczuwać ten objaw jako krótki lub szybki oddech, uczucie braku powietrza, ciężaru w klatce piersiowej, z towarzyszącym czasami kołataniem serca. Brak powietrza może być spowodowany zarówno obrzękiem górnych dróg oddechowych jak i skurczem oskrzeli, który może być słyszalny jako świszczący oddech.
Należy pamiętać, że objawy mogą narastać, a brak odpowiedniej pomocy może skutkować utratą przytomności. Wstrząs anafilaktyczny to stan zagrożenia życia, dlatego tak ważna jest wiedza na temat objawów, wczesne rozpoznanie i szybka reakcja otoczenia.
Bibliografia
dane statystyczne pochodzą z publikacji Rafał Pawliczak „Anafilaksja – może zdarzyć się każdemu. Prosty przewodnik postępowania praktycznego” czasopismo „Terapia” nr 6 (307) 2014 strona 31-35
Jak rozpoznać objawy anafilaksji?
Jeżeli jesteś rodzicem lub nauczycielem dziecka, dla którego została przepisana adrenalina, pobierz “Niezbędnik edukacyjny dziecka z alergią” – pakiet bezpłatnych materiałów edukacyjnych o adrenalinie i anafilaksji.
Weź udział w szkoleniu medyczno-prawnym z pierwszej pomocy w anafilaksji i uzyskaj wiedzę, która może uratować komuś życie!
Zapytaj o szkolenie dla Twojej placówki edukacyjnej.