joyce-adams-P3_J5fYR_BI-unsplash-scaled

Alergia na cytrusy

Rozgrzewająca herbata z cytryną, pomarańczą i sokiem malinowym. Idealna na jesienno – zimowe dni i przeziębienia najmłodszych. Owoce cytrusowe to bogactwo kwasu askorbinowego oraz innych substancji wykazujących działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz działanie antyoksydacyjne. Niestety choć tak bardzo zdrowe, mogą też wywoływać silne reakcje alergiczne.

Piszemy o nich w okresie świątecznym, który chyba nie tylko nam, poza piernikami, zapachem cynamonu, goździków, sosny, kojarzy się właśnie z pomarańczami i mandarynkami.

Alergeny pokarmowe cytrusów to białka i glikoproteiny, których spożycie w dawce tolerowanej przez osoby zdrowe wywołuje nieprawidłową odpowiedź immunologiczną organizmu u alergików. Owoce cytrusowe posiadają alergeny wspólne dla całej rodziny botanicznej przez co często mogą występować reakcje krzyżowe. Dotychczas opisano takie białka jak: profiliny, niespecyficzne białka wiążące lipidy (…), germino podobne białka (…) oraz białko regulowane przez giberelinę (…). Ponadto w owocach cytrusowych występują liczne substancje zapachowe o działaniu alergizującym takie jak: cytral, cytronelol, limonen czy hydroksycytronellal”.[1]

W cytrusach znajdują się też „substancje zapachowe o udokumentowanym działaniu alergizującym, takie jak:

  1. Hydroksycytronellal (International Nomenclature of Cosmetic Ingredients, INCI: Hydroxycitronellal) – występujący w olejku z trawy cytrynowej, pomarańczowym, lawendowym, geranium, ylangowym;
  2. Cytral (INCI: Citral) – acykliczny aldehyd monoterpenowy, mieszanina izomerów α-cytralu (Geranial) i β-cytralu;
  3. (Neral) występująca w olejku cytrynowym, pomarańczowym i z melisy lekarskiej;
  4. Cytronelol (INCI: Citronellol) – w olejku pomarańczowym, cytrynowym, z melisy lekarskiej, różanym;
  5. Limonen (INCI: Limonene) – monoterpen występujący w olejku pomarańczowym (do 90%) oraz kminkowym (do 30%)”[2].

W konsekwencji oznacza to, że kosmetyki, środki czystości, zawierające w/w składniki mogą wykazywać działanie alergizujące.

Skoro wiemy już, że uczula, może zrodzić się pytanie, jak? Czy tylko pokarmowo, czy możliwa jest reakcja wziewna? Cytując autorów publikacji pt. Alergia na cytrusy: „Alergeny cytrusów mogą być przyczyną zarówno alergii pokarmowej, kontaktowej, jak i wziewnej. Najczęstszą kliniczną manifestacją alergii kontaktowej jest alergiczne kontaktowe zapalenie skóry. Obserwuje się charakterystyczne objawy, takie jak gąbczasty obrzęk naskórka, zmiany rumieniowe, pęcherzykowe i grudkowe. Zwiększona przepuszczalność naczyń sprzyja tworzeniu się nacieku zapalnego[3]. Czasem spotykamy się z pytaniami, czy ma to znaczenie, jeśli owoc będzie poddany obróbce cieplnej. W przypadku alergii pokarmowej objawy kliniczne pojawiają się po spożyciu pokarmu w stanie surowym lub ugotowanym.

Dodatkowo warto wiedzieć, że alergeny cytrusów wykazują duże podobieństwo strukturalne do innych alergenów pokarmowych, kontaktowych i inhalacyjnych. Oznacza to, że wchodzą w reakcje krzyżowe. Pomarańcza, cytryna wchodzi w reakcję krzyżową z brzoskwinią, tymotką łąkową, dodatkowo pomarańcza reaguje z olejem z oliwek, cyprysem. Jej nasiona z orzeszkami ziemnymi i nerkowcami, z którymi z kolei reaguje także miąższ pomarańczy.

Powołując się na przytaczaną w niniejszym wpisie publikację, „badania epidemiologiczne wskazują, że nawet połowa pacjentów z alergią pokarmową uczulona jest na owoce cytrusowe”. Stąd pożądana jest ostrożność, szczególnie przy wprowadzaniu do diety owoców cytrusowych.


[1] Alergia na cytrusy; Jagoda Karczewska, Natalia Ukleja-Sokołowska, Zbigniew Bartuzi; Katedra i Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych Collegium Medicum im L. Rydygiera w Bydgoszczy, UMK.

[2] j.w.

[3] j.w.

Możliwość komentowania została wyłączona.