Alergia na psa może wywołać nieżyt nosa, astmę i wiele innych problemów zdrowotnych. Ale czy wiesz, że psie alergeny pochodzą nie tylko z sierści? Z tego artykułu dowiesz się, gdzie występują najczęściej i jak możesz sobie z nimi poradzić!
Gdzie jest najwięcej psich alergenów?
Alergia na psa to jedna z częstszych alergii wywoływanych przez alergeny wewnątrzmieszkaniowe. Jej źródłem jest nie tylko sierść, ale i naskórek, mocz, ślina, krew oraz wydzielina gruczołu krokowego. Popularne przekonanie, że psy z
włosem nie alergizują nie jest naukowo potwierdzone. Nie istnieje także rasa całkowicie hipoalergiczna.
Alergeny zwierzęce są obecne przede wszystkim w próbkach kurzu domowego pobranych z podłóg, miękkich wykładzin, a także w powietrzu pomieszczeń mieszkalnych, kurzu pobranym z materacy w sypialniach. Ale nie tylko w domu! W próbkach kurzu pobranych z różnych miejsc publicznych, włączając w to nowe budynki mieszkalne, centra handlowe, gabinety lekarskie, a nawet nowo zbudowane szpitale, stwierdzono obecność alergenów pochodzenia zwierzęcego. Również w mieszkaniach, w których nigdy nie było zwierząt!
Czy trzeba dotknąć psa, żeby mieć objawy alergii?
Nie trzeba dotykać psa, żeby mieć objawy alergii, ponieważ alergeny zwierzęce ulegają aerolizacji (mogą przenosić się w powietrzu) i dzięki temu łatwo przenikają do dróg oddechowych. Ponadto przylepiają się do ubrań i włosów – w ten sposób przenoszone są w miejsca, gdzie nie ma zwierząt. Z badań wynika, że każda ilość alergenu zwierzęcego może mieć znaczenie kliniczne.
Główny alergen psa to Canis familiaris1 (Can f1)
Can f1 jest lipokaliną, białkiem występującym we włosach, sierści i ślinie, o znacznej termostabilności (tzn. nie ulega zniszczeniu pod wpływem temperatury). Uczula ponad 70% osób chorujących na alergię na psy. W badaniach oznaczających stężenie Can f1 wykazano, że:
- stężenie Can f1 o wartości 2 μg/g określa się jako umiarkowane (powyżej tej wartości może wywoływać objawy alergiczne)
- stężenie Can f1 o wartości 10 μg/g określa się jako wysokie (powyżej tej wartości u osób z alergią na psa pojawiają się objawy astmatyczne)
- w zdecydowanej większości mieszkań, gdzie przebywał pies stężenie alergenu jest oznaczalne – wzrost stężenia Can f1 był proporcjonalny do czasu przebywania psa w domu
- w Niemczech wykazano obecność alergenu Can f1 w dziennych centrach opieki nad dziećmi w wieku 1-6 lat oraz w szkołach – w stężeniu wyższym niż w domach z psem
- na Górnym Śląsku wykryto Can f1 w 91% próbek pobranych w domach, w których aktualnie nie ma psa, ale był domownikiem w ciągu poprzednich 2-5 lat. W domach, w których nigdy nie mieszkał pies, znaleziono Can f1 w 48% próbek!
Czy można mieć psa mimo alergii?
W badaniach przeprowadzonych w Klinice Alergologii Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu badano czy stężenia alergenów daje się kontrolować poprzez sprzątanie, mycie i pranie powierzchni, na której może przebywać pies. Na ich podstawie zaprezentowano następujące wnioski:
Mieszkam z psem mimo alergii
Gdy byłam dzieckiem, rodzice co roku obiecywali mi psa i co roku się z tego wykręcali, zasłaniając alergią moją lub brata. Nie mogłam tego zrozumieć, bo przecież jeździliśmy często do dziadków i zostawaliśmy u nich na 2-tygodniowe wakacje, a oni mieli psa, małego kundelka. Właściwie do tej pory tego nie rozumiem, bo nigdy żadne z nas nie miało reakcji alergicznej na psa. Na kota i chomika owszem, i to spektakularne, ale na psa – nigdy!
Wiele lat później, gdy mój starszy syn był już na świecie, przyjechała do nas na tydzień rodzina z pieskiem – shih tzu. Zwiedzając Wrocław nie mogli go zabrać wszędzie ze sobą, więc dużo czasu spędzał ze mną (żadnej reakcji). Wielokrotnie bawiły się z nim moje dzieci – i żadnej reakcji. Mimo że mój młodszy syn od urodzenia ma stwierdzone liczne alergie, a w panelu oddechowym dominuje 5 i 6 klasa, na naskórek psa miał okrągłe 0.
W listopadzie 2020 r. postanowiliśmy adoptować psa ze schroniska. Wybraliśmy się tam całą rodziną, ale żadne z nas nadal nie miało żadnej reakcji alergicznej. Zabraliśmy go do domu i już po pierwszej zabawie, gdy dotknął pyskiem moich nadgarstków natychmiast dostałam pokrzywki… Czy życie jest sprawiedliwe? Na szczęście ten problem udało się łatwo rozwiązać – wystarczyło drapać psa po karku i kupić szarpak. Proste. Szczęśliwie nikt poza mną nie ma żadnych reakcji alergicznych na naszego psa.
Z uwagi na silną alergię na roztocza kurzu domowego 3 z 4 moich domowników, nie mamy w ogóle dywanów. Podłogę myję płynem z probiotykami. Codziennie po porannym spacerze przed wejściem do domu wyczesuję podszerstek psa. Został wysterylizowany podczas pobytu w schronisku.
Bibliografia i polecane lektury
- Ewa Willak-Janc, Wanda Balińska-Miśkiewicz, Danuta Kalita, Anna Chamerska-Drabik, Janusz Miśkiewicz , “Ocena stężenia głównego alergenu psa Can f1w mieszkaniach osób z alergią na psa”, Hygeia Public Health 2018, 53(4): 382-386
- Iwona Leszczyńska, Edward Zawisza, “Uczulenie na naskórki zwierząt”, Borgis – Nowa Medycyna 2/2000
- Niesler A, Ścigała G, Łudzeń-Izbińska B. “Cat (Fel d1) and dog (Can f1) allergen levels in cars, dwellings and schools”, Aerobiologia (Bologna) 2016, 32(3): 571-580